224
FranciscꝰFranciscus Rabelesus ⁁ frāciscanusfranciscanus DnõDomino Gulielmo
Budaeo Salutem P. D.


Cum ad te ut scriberem iussisset P. AmicꝰAmicus noster ἀνὴρ
νὴ τὰς χάριτας ἀξιέραστος, εἴπερ τις πώποτε καὶ ἄλλος, egoque
hominis rationibus adductus, quas dēsasdensas ille et frequētesfrequentes īcul=
cabatincul=
cabat, dicto me audientem praestitissem, illud īprimisinprimis feci, ut
superos omnes orarem et obsecrarem, darent aleam illam feli=
citer cadere. Quamquam .n.enim uehemēteruehementer cuperem (cur .n.enim non
fatear?) me in amicitiam tuam penitus aliquòaliquo insinuare, καὶ
τόδε περὶ πλείονος ἂν ἐποιούμην πρὸ τον ἁπάσης τῆς
ἀσίας βασιλεύειν, subuerebar tamen ne si id genus officio,
quam obseruabam beneuolētiambeneuolentiam demereri in animūanimum inducerem,
merito uotis meis exciderem. Nam quid esse spei poterit homi=
ni obscuro et ignoto ex epistola inculta, agresti, barbara?
Quid sibi promittere poterit adolescens ἄμουσός τε καὶ σκοτεί-
νοςσκοτει-
νός, καὶ ἀτεχνῶςἀτέχνως μαλάμάλα δηδὴ ξένως ἔχων τῆσδε τῆς καλλιλογίας
πρὸς ἀνδρὸς ἐν λόγοις εὐδοκιμωτάτου, καὶ πάντας ἀνθρώπους
ὑπερβεβηκότος ἀρετῇ τε καὶ εὐφυίᾳ; Proinde huic facinori
supersedendum mihi esse cēsebamcensebam, dum stylum aliquatenus
exacuerem. Sed cum uehementius urgeret Amicus, libuit
tandem, uel cum existimationis periculo, eorum inire numerum,
qui plus aliis de se quam sibi credere malunt. Scripsi itaque, idque
mensesmēses abhinc plus minꝰminus quinque, At sic ἀπειροκάλως, ut parum
absit quin scripsisse tum pudeat, tum poeniteat, cum certior
fieri non potuerim, quorsum res abierit: quam ominari cōtigeratcontigerat
non ualde feliciter casuram. Budaeum è diuerso hominis uniꝰunius
ex multis humilitatem atque animūanimum fastidisse, literasque uix semel
idque uellicatim lectas, etiamsi ineptissimas abiecisse, id uero ne
crederem faciebat constans quaedam semel omniūomnium fama, quibus ipsis
datum est aliquādoaliquando BudęiBudaei cōsuetudineconsuetudine uti, asserentium Budaeo
ad cęterascaeteras uirtutes luculētamluculentam quādamquamdam et ingenuāingenuam insidere gratiam,
erga eos quidem certe qui literarum sint uel callētescallentes uel studiosi,
tametsi nōnihilnonnihil insit authoritatis καὶ τῆς σπάνης in eos, quos
suis coloribus tam graphice uestitos in Asse, traduxit per oculos
hominūhominum eruditiorum, cum in aulicos incurreret. faciebat item et
Amici prędicatiopraedicatio, apud quēquem idētidemidentidem queritabar, tanquam qui
nescirem utram in partem haec alea cecidisset, cum ipse mihi ad
animos ad eam rem fecisset tam alacres, porro etiam feroces.

[224v]
Indidem γραφή τις νὴ τὸν Δία δεινὴ, ἣν ἔγωγε τὸν ἄνδρα
γράψασθαι ἐν νῶνῷ εἶχον. ἧς δὴ οὐκ ἐν ῥᾳδιως φθάνοι ἀπαλλάξαι,
μὴ οὐχὶ δίκην, ἥν τιν’ ἂν τάττω, ἐκτετικὼς· ἴσως μὲν οὖν
πάντων τῶν αὐτοῦ κτημάτων τὸ ὀλίγιστον ἀποστερηθεὶς.
οὐδὲ γὰρ πολλοστημόριον τοῦτο, ὧν χρῆναι αὐτὸν παθεῖν
οιο ἡγουμενός τις ἐν μέλει κρίνοι ἃν. καὶ δὴ καὶ ἔγωγε ἄν ποτε
ἐνθυμησαίμην ἂν ἔρχεσθαι εἰς τὸ τῶν ὑμῶν, τῶν σεμνῶν δικαιο=
δότων δικαστήριον, τήνδε δίκην διωξὼν, οὐκ ἂν ἐξάρνως ἕξετε
(ὡς ἐγῷμαι) ἄνδρα ὀρθῶς ἔχειν παντέλως ἐμμενεῖν ταῖς δίκαις
ἅς γε δεδωκότες κατάδηλοι γίγνονται οἱ τῶν ἀνθρώπων ἅπλους
ἐξαπατοῦντες, καὶ μηδὲν διηρματηκόταςδιημαρτηκότας παραδειγματιζόμενοι, καθ’
ὅσον μὲν δὴ ἦν δυνάμεως παρ’ αὐτοῖς. Quid si dixero atque
probauero id inter nos cōuenisseconuenisse? Habeo penes me synthecāsynthecam,
legisti et ipse, Neque .n.enim iāiam tibi excidisse puto, q̄quod scripseram. Omnino
si sūmosummo iure agere cūmcum homīehomine libeat, nullas uideo latebras, nulla, cre=
sphygeta, in quae possit sese ille abdere. Hic nōnon dicādicam quam multos testes
laudare possem, eosque ἀξιοπίστους, omnique exceptione maiores, qui profi=
tebūturprofi=
tebuntur id mihi ab illo cautum, ut si res pręposterepraepostere euaderet, possem
de dolo malo actionem dare. Sed multus in hoc sum profecto,
cum ꝟitasveritas sese ipsa libere expromat, uisendamque ac palpandam se
praebeat. EnīueroEnimuero iāiam inde ex quo lrāslitteras ad te nostras peruenisse
resciuimꝰresciuimus, dici facile nōnon potest quam certa illum nrm̄nostrum magnęmagnae cꝰpiamcuiuspiam
poenępoenae expectatione torqueri noctes atque dies explorarim. Nam
indiciūindicium diffundi sustinuerāsustinueram, dum iterūiterum ad te scribo. Habe tu
igitur nūcnunc alteras a me lrāslitteras, quibus ueniāueniam precari uolo, quod tam
nulla religione fores tuas pulsēpulsem, atque nęniisnaeniis te meis exercere nōnon uerear.
quēquem scio aulicis tumultibus circūcircum undique obrutūobrutum esse, Plutoque illi
expoliendo operāoperam nauare. Pudet enīenim eūeum (ut obiter hic tibi cōgra-
tulercongra-
tuler) pudet inquam ipm̄ipsum uniuersis propè mortaliūmortalium rebus priscum
nitorēnitorem assecutis, deformēdeformem unūunum uideri atque ridiculum. Quo nomine
permultum mihi placere soleo, atque apud amicos gloriari, cuius
uota deus tam benigne obsecundarit. Nosti quae in calce litterarum
mearūmearum uersibus aliquot graecis precabar. Neque nūcnunc quoque ego nōnon precor,
Plutum etiam illūillum frequēsfrequens cōpellocompello, siqūsiquidem incidere cōtingitcontingit (cōtingitcontingit

225
autem aliquādoaliquando) in eos, quos ille more suo adeo nobis politos
sesquiānosesquianno reddit, ignauos quidem illos, rerūrerum īperitosimperitos, socordes,
īdoctosindoctos, flagitiosos, τὸ τοῦ ὁμήρου ἐτώσιον ἄχθος ἀρούρης.
At hos solitus ille est obseruare, eis se, su rerumque nonnumquam*
sūmāsummam pessimo publico tradere. Soleo ergo cum hanc īdigni=
tatemindigni=
tatem oculis deuorare cogor, p adusumaduersum Plutum illūillum profliga-
tiss.profliga-
tissimis cōuitiisconuitiis et maledictis uelitari, infaustasque in eūeum uoces
iactare, qui cum caecūcaecum esse se, ut est, se s csēseatcsenseat csentiat, menteque nōnon
minꝰminus quam oculis captum, furiosoque ac demētidementi proximūproximum, prouideque
regendęregendae oeconomicae minꝰminus idoneūidoneum, patitur tn̄tamen sibi tutores dari
qui maxime sint ad agnatos deducēdideducendi. Nam qui fieri poterit
ut pupillaria praedia, fideiue cōmissacommissa religiose adseruent qui
bona auita, et quęquae sibi iusta haereditate obuenerūtobuenerunt, [...] si nōnon
ex asse dilacerent. Quod si colligat sese ille, errorūerrorum placatum=
que se prębeatpraebeat, si taedere uideāuideam errorūerrorum, luminisque officia flagitare,
ego tum plaudere, ego urgere, ego BudaeūBudaeum īculcareinculcare nitoris
ac luminis uindicem, Verbula etiam aliquot gręcanicagraecanica
auriculis instillare, quęquae hic* assuerēassuerem, sed digna nōnon sunt, quęquae
BudęiBudaei oculos subeant, adscribam tn̄tamen, ne talia esse suspiceris,
quod genꝰgenus īpostorimpostor ille suis pedibus medebatur.
Καὶ σὺ, τί φὴς, ὦ πλοῦτε θεῶν μιαρώτατε πάντων;
σοὶ μῶν νῦν φροντὶς κάλλεός ἐστι πέρι;
Τὸν βουδαῖον ἴοις ἐπ’ ἐκεινόν γ´, ὦκα θ’ ἥξεις
Ἄμμι φάους κεν ἔχων εὖχος ἀπειρεσίου.

Sed hęchaec satis. Vale et me ama. FōtiniaciFontiniaci quarto idus nonas Martii

Tuus si suus Franciscus Rabelaesus

[225v]
f. RabelęsꝰRabelaesus


Domino Gulielmo BudęoBudaeo
Regio Secretario.


Parisii.


Rabelaesus.